Martijn den Hollander -  8 jul 2009 11:47 - Gewijzigd: 8 jul 2009 11:47

DAAROM: Van mosgroen tot pimpelpaars

De vraag van deze week: Waarom krijgt een kameleon een andere kleur?

Geen enkel dier doet het hem na: de kameleon is een ster in het ‘verkleden’. Zijn onopvallend groene of bruine huid kan naar wens felgekleurd of juist bijna zwart worden.

Panterkameleon (Furcifer pardalis).

Je herkent het wel: soms lopen mensen rood aan van woede, of zien ze bleek van de schrik. Zo werkt het ook bij de meeste kameleonsoorten. De kleur van de kameleon is niet afhankelijk van de omgeving, maar van zijn stemming.

Voelt het beest zich op zijn gemak, dan heeft zijn huid de kleuren van zijn natuurlijke leefgebied: groen en bruin. Is de kameleon verliefd, dan doet hij zijn best om op te vallen. Allerlei felle kleuren behoren dan tot de mogelijkheden, zoals roze, blauw, rood, oranje, geel en turkoois.

Zwangere vrouwtjes kunnen drastisch van kleur veranderen, om zo de mannetjes op afstand te houden. Ook met andere dieren of mensen in de buurt voelt de kameleon zich niet altijd prettig. Zie je hem opeens zwart worden, dan doe je blijkbaar iets verkeerd: hij is boos of voelt zich bedreigd.

Het geheim van de ‘verkleed­act’ zit in de pigmentcellen in de huid van de kameleon. Zoals Hielke en Sietse in de boekenserie ”De Kameleon” verschillende kleuren verf door elkaar roerden bij het schilderen van hun boot, zo mixt de kameleon zijn pigmentcellen tot de gewenste kleur bereikt is.

Niet alleen stemming en paringsdrift zijn van invloed op de kleur van de kameleon. Net als bij mensen is het pigment in zijn huid gevoelig voor zonlicht. Ook andere weersomstandigheden kunnen een rol spelen.

De kameleon is niet het enige dier dat van kleur kan veranderen. Hij heeft gezelschap van andere hagedissen en van sommige insecten, vissen en weekdieren als de inktvis. Het unieke van de kameleon is dat hij erg snel van kleur verandert.

Er zijn meer dan 150 verschillende soorten kameleons bekend. Sommige hebben nog geen naam. Op het eiland Madagaskar komen de meeste kameleons voor. De reptielen zijn verder vooral te vinden in Afrika beneden de Sahara. Een enkele soort leeft in Azië en het Midden-Oosten.

Wie in Europa een kameleon in het wild wil zien, moet naar het natuurgebied Cota Doñana in Zuid-Spanje. Daar leeft de enige soort die in Europa voorkomt: de Chamaeleo chamaeleon.

Heb jij een leuke vraag waar je het antwoord maar niet op kunt vinden? Stuur een mail naar achterkrant@refdag.nl.